Girdap Akımları Muayenesi

Bilimsel Temeli
 
Bir sarımdan değişken akım (AC) geçirildiğinde bu sarım etrafında bir manyetik alan meydana gelir. Bu sarım elektriksel olarak iletken bir malzeme yüzeyine yaklaştırıldığında, sarımın değişken manyetik alanı malzeme yüzeyinde indüksiyon akımları oluşturur. Bu akımlar kapalı bir devre halinde akarlar ve Girdap akımları olarak adlandırılırlar. Girdap akımları da kendi manyetik alanlarını yaratırlar. Yaratılan bu ikincil manyetik alan ölçülerek yüzey hataları bulunabilir, malzemenin iletkenlik, geçirgenlik gibi parametreleri belirlenebilir.
 
Uygulama Alanları
 
Bu metot elektriksel olarak iletken olan bütün malzemelerde (bakır, aluminyum, vb.) yüzey ve yüzey altı süreksizliklerinin tespiti için kullanılır. Girdap akımları muayenesi metodu ile ayrıca elektriksel iletkenlik veya manyetik geçirgenlik gibi özelliklere dayanarak malzemelerin sınıflandırılması da mümkündür. Bunlardan başka kaplama kalınlığı veya ince metal levhaların kalınlığı ölçümleri de yapmak mümkündür.
 
Sınırlamalar
 
Elektriksel olarak iletken olmayan malzemelere uygulanamaz. Ferromanyetik malzemelerin muayenesi için özel prosedürler gerekir. Nüfuziyet derinliği sınırlıdır. Muayene sonucu tarama yönüne bağlı olduğundan uygun olmayan yönlerde tarama sonunda bazı hatalar gözlenemeyebilir. Diğer yöntemlere kıyasla kullanıcının eğitim ve tecrübesine daha fazla bağlıdır. Yüzey şartları muayene sonucunu çok etkiler. Düzenek için özel referans standard bloklara ihtiyaç vardır.
 
Uygulama
 
Muayene yüzeyinde çatlak türü belirtiler aranıyorsa daha hassas oldukları için genellikle difransiyel prob adı verilen problarla tarama yapılır, ama absolut problarla da çatlak türü hataları tespit etmek mümkündür. Absolut problar daha çok malzeme karakterizasyonu ve kaplama kalınlığı ölçümü için kullanılır. Kalınlık ölçümü için "lift-off" etkisinden faydalanılır. Bunun için önce cihaz kalibre edilmelidir. Kalibrasyon için kullanıacak kalınlıklar, ölçülecek kalınlığa yakın ve biraz daha büyük bir değer ve biraz daha küçük bir değer olacak şekilde seçilmelidir. Muayene parçasının manyetik geçirgenliği veya elektriksel iletkenliği ölçümü ile karakterizasyonu yapılacaksa yine absolut problar kullanılır ve cihaz değerleri bilinen referans bloklar yardımı ile ölçüm öncesinde kalibre edilmelidir.
 
Kullanılan EN ve ISO Standardları
 
Genel:

EN ISO 15548-1 - Tahribatsız muayene - Girdap akımı ile muayene - Teçhizat özellikleri ve doğrulama - Bölüm 1: Cihaz özellikleri ve doğrulama
EN ISO 15548-2 - Tahribatsız muayene - Girdap akımları muayenesi - Teçhizat karakteristikleri ve sağlaması - Bölüm 2: Prob özellikleri ve doğrulama
EN ISO 15548-3 - Tahribatsız muayene - Girdap akımları muayenesi - Teçhizat karakteristikleri ve sağlaması - Bölüm 3: Sistem özellikleri ve doğrulama
EN ISO 15549 - Tahribatsız muayene - Girdap akımları muayenesi - Genel kurallar

Kaynaklar:

EN ISO 17643 - Kaynakların tahribatsız muayenesi - Karmaşık düzlem analizi ile kaynakların girdap akım muayenesi

Borular:

EN 1971-1 - Bakır ve bakır alaşımları - Dikişsiz yuvarlak bakır ve bakır alaşımı borulardaki kusurların ölçümü için girdap akım muayenesi - Bölüm 1: Çevreleyen bir bobinle dış yüzeyde deney
EN 1971-2 - Bakır ve bakır alaşımları - Dikişsiz yuvarlak bakır ve bakır alaşımı borulardaki kusurlaların ölçümü için girdap akım muayenesi - Bölüm 2: İç yüzeyde iç problu yöntem